NASA’DAN TARİHİ KEŞİF: 6.000’İNCİ ÖTEGEZEGEN KAYITLARA GEÇTİ

UZAYDA YENİ DÜNYALAR KEŞFETME YOLCULUĞUNDA TARİHİ EŞİK
NASA, evrenin derinliklerinde yürütülen gözlemler sonucunda keşfedilen onaylı ötegezegen sayısının 6.000’i geçtiğini açıkladı. Bu başarı, sadece 30 yıl süren gözlemler sonunda elde edildi ve bilim insanlarına göre bu rakam, keşfedilmeyi bekleyen milyarlarca gezegenin sadece küçük bir bölümünü temsil ediyor. Henüz Dünya’nın ikizi bulunmasa da, her yeni keşif evrende yalnız olup olmadığımızı anlamak için kritik ipuçları sunuyor.

İLK KEŞİFTEN BUGÜNE
Güneş benzeri bir yıldız etrafında keşfedilen ilk ötegezegen, 6 Ekim 1995’te Michel Mayor ve Didier Queloz tarafından keşfedilen 51 Pegasi b oldu. Bu gezegen, Jüpiter’den biraz küçük bir gaz devi ve yaklaşık 50 ışık yılı uzaklıkta yer alıyordu. Her ne kadar 1992’de bir nötron yıldızı etrafında ilk ötegezegen bulunmuş olsa da, bilim dünyası 51 Pegasi b’yi “normal” bir yıldız çevresinde keşfedilen ilk örnek olarak kabul ediyor.

KEPLER VE TESS’İN KATKILARI
NASA’nın emekliye ayrılan Kepler Uzay Teleskobu, 2.600’den fazla ötegezegen keşfiyle bu başarıya en büyük katkıyı sağladı. Hâlen aktif olan TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) uydusu ise yaklaşık 700 ötegezegen keşfiyle sürece önemli destek verdi. Doğrulanmayı bekleyen 8.000’den fazla aday bulunuyor. Ajans, tek bir gezegenin 6.000’inci unvanını taşımadığını, doğrulamanın dünya genelindeki bilim insanlarının ortak çalışmasıyla yapıldığını belirtti.

KAYITLI ÖTEGEZEGEN TÜRLERİ VE ÖNE ÇIKAN KEŞİFLER
Resmi sayımda bugün itibarıyla 6.007 ötegezegen kayıtlı. Bunlar arasında 2.035 Neptün benzeri gezegen, 1.984 gaz devi, 1.761 süper Dünya, 700 kayalık (Dünya benzeri) gezegen yer alıyor. Ayrıca yedi gezegenin türü hâlâ “bilinmeyen” kategorisinde. Son duyuruda öne çıkan keşiflerden biri, Dünya’nın yaklaşık 16 katı kütleye sahip Neptün benzeri KMT-2023-BLG-1896L b oldu. Bilim insanları bugüne kadar lavla kaplı yüzeylere sahip, atmosferini yeniden oluşturabilen elmas gezegenler ve saatte 1,6 milyon kilometre hızla hareket eden gökcisimleri gibi olağanüstü örnekler tespit etti.

“EVRENDE YALNIZ MIYIZ?” SORUSUNA YAKLAŞTIRAN ADIM
NASA’nın ötegezegen araştırma programı direktörü Dawn Gelino, keşiflerin önemini şu sözlerle özetledi: “Keşfettiğimiz her farklı gezegen türü, gezegenlerin oluşabileceği koşullar ve nihayetinde Dünya gibi gezegenlerin ne kadar yaygın olabileceği ve onları nerede aramamız gerektiği hakkında bize bilgi veriyor. Evrende yalnız mıyız öğrenmek istiyorsak, tüm bu bilgiler çok önemli.” Ancak ajansın yayımladığı videoda bir noktaya dikkat çekiliyor: Henüz tam anlamıyla Dünya’ya benzeyen bir gezegen bulunmuş değil.

GELECEK KEŞİFLER İÇİN UMUT
Uzmanlar, yeni teleskoplar ve teknolojiler sayesinde önümüzdeki yıllarda Dünya benzeri gezegenlerin bulunma ihtimalinin arttığını belirtiyor. 6.000 ötegezegenlik dönüm noktası, insanlığın uzay keşiflerinde ne kadar ilerlediğinin göstergesi olarak tarihe geçti. Bu keşifler, evrende yaşamın izlerini arama çalışmalarında yepyeni ufuklar açıyor.