İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarına ilişkin açıklama yaptı. 

Hanegbi, İsrail basınına yaptığı açıklamada, "İsrail'in İran'a yönelik operasyonu Fordo nükleer tesisi vurulmadan sona ermeyecektir." ifadelerini kullandı.

“ABD'NİN SAVAŞA KATILIP KATILMAYACAĞINI BİLMİYORUM”

"ABD'nin savaşa katılıp katılmayacağını bilmiyorum" diyen Hanegbi, İsrail'in ABD ile sürekli temas halinde olduğunu ancak onları ikna etmeye çalışmadığını aktardı. 

Hanegbi, Başbakan Benjamin Netanyahu'nun ABD Başkanı Donald Trump ile "samimi bir diyalog" sürdürdüğünü belirtirken, İsrail'in operasyona başlamaya karar verdiğinde ABD'nin savaşa katılımının garanti olmadığını bildiğini söyledi.

Hanegbi, Gazze'de rehine anlaşmasına varma girişimlerine ilişkin soruları ise, "Hamas'ın İsrail'in son teklifine yanıt vermemesi nedeniyle son zamanlarda bir ilerleme kaydedemiyoruz." şeklinde cevapladı.

İRAN’IN “NÜKLEER KALBİ” FORDO NEDEN ÖNEMLİ?

Dağların içine gizlenen tesisin en önemli binaları yeraltında bulunuyor. 

İran'ın en gelişmiş santrifüjleri bu tesiste yer alıyor.

Gizli olarak inşa edilmeye başlanan Fordo'nun varlığı, Batılı ülkeler tarafından istihbarat faaliyetleri sayesinde 2009'da keşfedildi.

ABD, İngiltere ve Fransa, o dönemde bu gizli tesisi İran'ın nükleer programının barışçıl olmadığının göstergesi olarak niteledi. 

İran, iddiaları reddetti. 

İLK URANYUM GELİŞTİRME FAALİYETLERİ 14 SENE ÖNCE BAŞLADI

Fordo'da, ilk uranyum zenginleştirilme faaliyetine 2011'de başlandı.

İranlı yetkililer, uranyumun tıbbı amaçlarla kullanılmak üzere yüzde 20 oranında zenginleştirileceğini söylüyordu.

2015'teyse İran, Batılı ülkelerle yaptığı nükleer anlaşma çerçevesinde Fordo'da uranyum zenginleştirmeyi 15 yıl boyunca durdurmayı kabul etti.

Anlaşma uyarınca İran'ın zenginleştirilmiş uranyum miktarı yüzde 3,67'yle sınırlandırılacaktı. 

Bu oranın, nükleer silah yapımı için gerekli olan yüzde 90'ın çok altında olduğuna dikkat çekiliyordu.

Bunun karşılığında Batılı ülkeler, İran'a uyguladıkları ambargoları kaldırmaya başladı.

TRUMP ANLAŞMADAN ÇEKİLDİ, URANYUM ZENGİNLEŞTİRMEYE TEKRAR BAŞLANDI

2018'deyse Donald Trump'ın talimatıyla Amerika Birleşik Devletleri (ABD), anlaşmadan tek taraflı çekildi. 

İran da nükleer programına yeniden hız verdi. 

Bu çerçevede Fordo'da uranyum zenginleştirilmeye tekrar başlandı.

Mart 2023'te Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Fordo'da yüzde 83,7 oranında zenginleştirilmiş uranyum parçaları tespit ettiğini duyurdu. 

Bunun nükleer bomba yapımında gereken yüzde 90 oranına çok yaklaştığına dikkat çekiliyordu. 

Bu haber Fordo'nun İran'ın nükleer programındaki önemini bir kez daha gözler önüne serdi. 

ANCAK SIĞINAK DELEN BOMBALARLA HEDEF ALINABİLİR

Granit dağın içinde çok katmanlı olarak inşaa edilen Fordo bugünlerdeyse İsrail'in saldırılarında zarar görüp görmeyeceği tartışmalarıyla gündemde. 

Fordo'nun ancak sığınak delen bombalarla hedef alınabileceğine dikkat çekiliyor. 

Bu kapasitede bir bomba ve bu bombayı taşıyacak uçak, İsrail'in ellinde yok. 

Bu imkanlara sadece ABD sahip.

Bir tek ABD ordusunun ellindeki GBU-57 isimli sığınak delici bombanın Fordo'yu yıkabileceğine dikkat çekiliyor.

MOP olarak da bilinen bu bomba 6 metre uzunluğunda ve 14 bin kilogram ağırlığında. 2 bin 400 kilogramlık savaş başlığı ve GPS ile donatılmış durumda. 

61 metreye kadar betonu delebiliyor. 

Bu bombayı ancak B-2 bombardıman uçakları taşıyabiliyor. 

Boyutları ve ağırlığı nedeniyle bir uçakta aynı anda maksimum 2 GBU-57 tipi bomba taşınabiliyor.

İsrail'in Fordo'ya zarar vermeyi istediği ancak gerekli kapasiteye sahip olmadığı, ABD içinse tam tersi bir durumun söz konusu olduğu belirtiliyor.